Het edele achtvoudige pad

Het edele achtvoudige pad is een vroege samenvatting van het pad van boeddhistische praktijken die leiden tot bevrijding van samsara, de pijnlijke cyclus van wedergeboorte, in de vorm van nirvana.
Het Achtvoudige Pad bestaat uit acht oefeningen: juiste visie, juiste vastberadenheid, juiste spraak, juist gedrag, juiste levensonderhoud, juiste inspanning, juiste mindfulness en juiste samadhi ('meditatieve absorptie of vereniging'; als alternatief, gelijkmoedig meditatief bewustzijn).
In het vroege boeddhisme begonnen deze praktijken met het begrijpen dat de lichaam-geest op een gecorrumpeerde manier werkt (juiste visie), gevolgd door het betreden van het boeddhistische pad van zelfnaleving, zelfbeheersing en het cultiveren van vriendelijkheid en mededogen; en culminerend in dhyana of samadhi, wat deze praktijken versterkt voor de ontwikkeling van het lichaam en de geest. In het latere boeddhisme werd inzicht (prajñā) het centrale soteriologische instrument, wat leidde tot een ander concept en structuur van het pad, waarin het "doel" van het boeddhistische pad werd gespecificeerd als het beëindigen van onwetendheid en wedergeboorte.
Het Edele Achtvoudige Pad is een van de belangrijkste samenvattingen van de boeddhistische leer, die wordt onderwezen om naar het Arhatschap te leiden. In de Theravada-traditie wordt dit pad ook samengevat als sila (moraliteit), samadhi (meditatie) en prajna (inzicht). In het Mahayana boeddhisme wordt dit pad gecontrasteerd met het Bodhisattva-pad, waarvan wordt aangenomen dat het verder gaat dan Arhatship naar volledig Boeddhaschap.
In de boeddhistische symboliek wordt het Edele Achtvoudige Pad vaak weergegeven door middel van het dharmawiel (dharmachakra), waarin de acht spaken de acht elementen van het pad vertegenwoordigen.

Etymologie en nomenclatuur

De Pali term ariya aṭṭhaṅgika magga (Sanskriet: āryāṣṭāṅgamārga) wordt meestal vertaald als "Edel Achtvoudig Pad". Deze vertaling is een conventie gestart door de vroege vertalers van boeddhistische teksten, net zoals ariya sacca wordt vertaald als Vier Edele Waarheden. De uitdrukking betekent echter niet dat het pad nobel is, maar eerder dat het pad van het nobele volk is (Pali: arya betekent 'verlichte, nobele, kostbare mensen'). De term magga (Sanskriet: mārga) betekent "pad", terwijl aṭṭhaṅgika (Sanskriet: aṣṭāṅga) "achtvoudig" betekent. Een alternatieve weergave van ariya aṭṭhaṅgika magga is dus "achtvoudig pad van de edelen", of Achtvoudig Ariya Pad".
Alle acht elementen van het Pad beginnen met het woord samyañc (in het Sanskriet) of sammā (in Pāli) wat "goed, juist, zoals het hoort te zijn, het beste" betekent. De boeddhistische teksten contrasteren samma met zijn tegenovergestelde miccha.
Het Edele Achtvoudige Pad, in de boeddhistische tradities, is het directe middel tot nirvana en brengt een bevrijding van de cyclus van leven en dood.

De acht divisies

Volgens indoloog Tilmann Vetter kan de beschrijving van het boeddhistische pad aanvankelijk net zo eenvoudig zijn geweest als de term de Middenweg. Na verloop van tijd werd deze korte beschrijving uitgewerkt, wat resulteerde in de beschrijving van het Achtvoudige Pad. Tilmann Vetter en historicus Rod Bucknell merken beiden op dat langere beschrijvingen van "het pad" te vinden zijn in de vroege teksten, die kunnen worden gecondenseerd in het Achtvoudige Pad.
In de Mahācattārīsaka Sutta die voorkomt in de Chinese en Pali canons, legt de Boeddha uit dat het cultiveren van het edele achtvoudige pad van een leerling leidt tot de ontwikkeling van twee verdere paden van de Arahants, die juiste kennis of inzicht (sammā-ñāṇa) zijn, en juiste bevrijding, of bevrijding (sammā-vimutti). Deze twee factoren vallen onder de categorie wijsheid (paññā).

Korte beschrijving van de acht divisies

De acht boeddhistische praktijken in het Edele Achtvoudige Pad zijn:

1. Juiste visie: onze acties hebben gevolgen, de dood is niet het einde en onze acties en overtuigingen hebben gevolgen na de dood. De Boeddha volgde en onderwees een succesvol pad uit deze wereld en de andere wereld (hemel en onderwereld/hel). Later kwam de juiste visie expliciet karma en wedergeboorte omvatten, en het belang van de Vier Edele Waarheden, toen "inzicht" centraal kwam te staan in de boeddhistische soteriologie, vooral in het Theravada-boeddhisme.
2. Juiste vastberadenheid of intentie: het opgeven van huis en het aannemen van het leven van een religieuze bedelares om het pad te volgen; dit concept is gericht op vreedzame verzaking, in een omgeving van niet-sensualiteit, niet-kwade wil (tot liefdevolle vriendelijkheid), weg van wreedheid (tot mededogen). Zo'n omgeving helpt bij het overwegen van vergankelijkheid, lijden en niet-Zelf.
3. Juiste spraak: geen liegen, geen onbeschofte spraak, niemand vertellen wat een ander over hem zegt om onenigheid te veroorzaken of hun relatie te schaden, geen ijdel gebabbel.
4. Juist gedrag of actie: geen doden of verwonden, geen nemen wat niet gegeven is, geen seksueel wangedrag, geen materiële verlangens.
5. Juiste levensonderhoud: geen handel in wapens, levende wezens, vlees, drank en gifstoffen.
6. Juiste inspanning: het voorkomen van het ontstaan van ongezonde toestanden en het genereren van heilzame toestanden, de bojjhagā (Zeven Factoren van Ontwaken). Dit omvat indriya-samvara, "het bewaken van de zintuiglijke deuren", beperking van de zintuiglijke vermogens.
7. Juiste Mindfulness (sati; Satipatthana; Sampajañña): een kwaliteit die de geest bewaakt of overziet; hoe sterker het wordt, hoe zwakker ongezonde gemoedstoestanden worden, waardoor hun macht "om gedachten, woord en daad over te nemen en te domineren" wordt verzwakt. In de vipassana-beweging wordt sati geïnterpreteerd als "blote aandacht": wees nooit verstrooid, wees je bewust van wat je doet; dit moedigt het bewustzijn aan van de vergankelijkheid van lichaam, gevoel en geest, evenals het ervaren van de vijf aggregaten (skandha's), de vijf belemmeringen, de vier Ware Werkelijkheden en zeven factoren van ontwaken.
8. Juiste samadhi (passaddhi; ekaggata; sampasadana): het beoefenen van vier stadia van dhyāna ("meditatie"), waaronder samadhi zelf in de tweede fase, en versterkt de ontwikkeling van de bojjhagā, culminerend in upekkha (gelijkmoedigheid) en mindfulness. In de Theravada-traditie en de vipassana-beweging wordt dit geïnterpreteerd als ekaggata, concentratie of eenpuntigheid van de geest, en aangevuld met vipassana-meditatie, die gericht is op inzicht.